Categorie: Blog

Sneller herstellen van een burn-out, kan dat?

Het herstellen van een burn-out kan maanden of zelfs jaren duren. Toch zijn er ook mogelijkheden om het herstel flink te versnellen. Dat hangt deels ook af van de persoonlijke situatie en wat de oorzaken zijn waardoor de burn-out is ontstaan.

Definitie van burn-out

Wat is een burn-out? Volgens Wilmar Schaufeli, hoogleraar Sociale Organisatie en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Utrecht, is het een uitputtingsziekte. Het kan wel tweeëneenhalf jaar duren voordat je daar helemaal van hersteld bent (Schaufeli, De Psycholoog, september 2018).
Volgens Schaufeli kun je wel al eerder weer aan het werk, maar dat heeft geen invloed op de klachten en het maakt ook niet uit of je wel of niet behandeld bent voor je burn-out. Zijn verklaring is dat bij een echte burn-out het lichaam zo opgebrand is door roofbouw en langdurige stress dat het lange tijd nodig heeft om daarvan te herstellen.

Gevolgen van stress

Uit neurowetenschappelijk onderzoek blijkt dat een bron van aanhoudende stress het neurohormonaal systeem in de war kan brengen (zie NRC, Giftige stress, 8/9 september 2018). Als dat het geval is reageren we niet meer snel en adequaat op prikkels, omdat de samenwerking tussen hersenkernen is verstoord. En dat kan leiden tot allerlei mentale en fysieke klachten, zoals vermoeidheid, lusteloosheid, snel geïrriteerd zijn, problemen met concentratie en geheugen, afstandelijkheid, controleverlies en allerlei lichamelijke ongemakken. 

Lichamelijke gevolgen van stress

Volgens neurowetenschappers ontregelt continue stress het zogenoemde stresssysteem en zorgt het voor reacties in je lichaam. Als je als vrouw stress ervaart, geeft dat een lichamelijke reactie. Het bloed gaat vanuit je organen naar de armen, benen, handen en voeten om te kunnen vechten of vluchten. Als dit te vaak gebeurt, omdat je veelvuldig stress ervaart, komen je organen in een minimale onderhoudsmodus terecht. Om deze stress weg te krijgen en weer te kunnen ontspannen, maakt het vrouwenlichaam oxytocine aan. Maar als je te vaak stress ervaart, raakt je oxytocine generator uiteindelijk uitgeput. Dat is een van de redenen waarom chronische stress zo slecht is voor je, ook omdat die uiteindelijk kan uitmonden in hartkwalen, depressie en burn-out.

Mentale gevolgen van stress

Als je stresssysteem in de war raakt van aanhoudende stress, heeft dit ook gevolgen voor bepaalde hersengebieden. De belangrijkste hersengebieden die dan worden getroffen zijn:

• de prefrontale cortex, die helpt bij het plannen, organiseren en besluiten nemen
• de amygdala, die groter wordt bij langdurige stress, waardoor je emoties minder onder controle krijgt
• de hippocampus, die juist krimpt van voortdurende stress, waardoor je geheugen niet goed werkt en je je stressrespons niet onder controle krijgt

De aanpak voor een snel(ler) herstel

Het goede nieuws is dat, afhankelijk van de oorzaken van je burn-out, een sneller herstel mogelijk is. In plaats van de behandeling op de gevolgen te richten, is juist het wegnemen van de bron die voor de aanhoudende stress zorgt en de stress in stand houdt, de oplossing. Als de behandeling is gefocust op het weghalen van de emotionele lading van de grootste stressfactoren, is een snel(ler) herstel wel mogelijk.

Het verschilt per persoon wat de grootste stressfactoren zijn. Dat kan een traumatische gebeurtenis zijn of bijvoorbeeld het hebben van bepaalde overtuigingen en gedachtenpatronen die zorgen voor onprettige emoties, zoals onzekerheid, frustratie, somberheid, angst, schaamte of schuldgevoel.

Een voorbeeld: stel dat je onzeker bent en daardoor hoge eisen aan jezelf stelt, je onzekerheid compenseert met perfectionisme en een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt.

Die gedachtes en de vele regels die je voor jezelf hebt waar je aan moet voldoen, kunnen de aanleiding zijn van teveel hooi op je vork nemen, zowel zakelijk als privé, wat op termijn zorgt voor teveel stress die je uitput. Andere veelvoorkomende overtuigingen, gedachtenpatronen en emoties bij een burn-out zijn: “Ik mag geen fouten maken. Ik wil aardig gevonden worden. Ik ben niet goed genoeg. Weer niet gelukt. Zie je wel. Ik kan het niet.”

Stel je voor dat je die gedachtes blijvend zou kunnen veranderen in het tegenovergestelde, het positieve, waarbij je je voortaan zelfverzekerd voelt, niet aan jezelf twijfelt en vertrouwen hebt in je eigen kunnen. Dat heeft een enorm positief effect op hoe je je voelt, thuis en op het werk.

Dankzij de Creatrix® methodiek kunnen die overtuigingen en gedachtenpatronen echt blijvend worden opgeruimd, waardoor je sneller herstelt. En omdat je deze overtuigingen en opgestapelde emoties voorgoed kwijtraakt, is de kans erg klein dat je in de toekomst opnieuw een burn-out ontwikkelt. Bovendien voel je je na deze complete emotionele schoonmaak al snel gelukkiger, opgewekter en energieker. Een ander groot voordeel is dat de sessies van dit traject niet zo veel moeite kosten, waardoor je het traject ook kunt doen als je weinig energie hebt.

Heb je een burn-out en zou je hier graag snel(ler) van willen herstellen? Of ben je vaak gestrest of overspannen en zou je dit graag blijvend willen doorbreken en verbeteren? Zodat je een burn-out kunt voorkomen? Neem dan contact met mij op of plan een gratis en vrijblijvende kennismakingssessie in via mijn online agenda. Met Creatrix® is echt meer mogelijk dan je nu misschien voor kunt stellen!

Het verschil tussen het bewuste en onbewuste brein

Wist je dat slechts 1% tot 5% van wat we doen bewust is? En dat 95-99% van alles wat we doen onbewust is? Het onbewuste bepaalt voor 95-99% ons handelen en is de filter waardoor wij de werkelijkheid waarnemen. Als je dus je gevoel en je gedrag wilt veranderen, is het belangrijk om juist met het deel aan de slag te gaan die voor 95-99% impact heeft op wat je doet.

In de westerse samenleving ‘overschatten’ we vaak ons bewuste brein. We hechten veel waarde aan ratio en het rationeel analyseren en nemen van beslissingen. Terwijl juist het onbewuste enorm krachtig is en het meeste ‘aankan’. Je kunt het goed vergelijken door te kijken naar het aantal bits dat verwerkt kan worden. Het bewustzijn is in staat om maximaal 60 bits per seconde te verwerken, terwijl het onderbewuste maar liefst 11,2 miljoen bits per seconde kan verwerken. Om je een idee te geven van de orde van grootte van het aantal bits: één letter staat voor 5 bits. We kunnen onbewust dus zo’n 200.000 keer meer verwerken dan bewust.

Samengevat betekent dat, dat als we ons bewustzijn gebruiken, we slechts het puntje van de ijsberg gebruiken. Terwijl we een enorm intuïtie hebben en daar vaak veel te weinig mee doen of er niet op durven te vertrouwen.

Wat is het verschil tussen het bewuste en onbewuste brein?

Het bewuste brein gebruiken we om logisch na te denken, te plannen, consequenties te overzien, te analyseren en beslissingen te overdenken. Het kan maar kleine hoeveelheden informatie verwerken.

Het onbewuste brein gebruiken we bij het verwerken van grote hoeveelheden informatie, als we emoties voelen, bij onze verbeelding, als we dromen, inspiratie hebben, bij onze herinneringen, onze gewoontes en hier zit ook al onze opgeslagen kennis, alle irrationele overtuigingen die we geleerd hebben en onze intuïtie. Ook stuurt het automatische processen aan zoals ademhalen, spijsverteren, hartslag etc. Vrouwen hebben ook een ander onbewust brein dan mannen. Een voorbeeld daarvan is dat bij vrouwen een kind in onze buik groeit zonder dat we daarover na moeten denken of bewust bezig moeten zijn met het ontwikkelen van de armpjes, beentjes of hersenen.

Het onbewuste is ook te herkennen aan onze automatische piloot. Doe je iets op de automatische piloot (zoals een bekende route rijden), dan doe je dat (grotendeels) met je onbewuste brein.

Hoe werkt het bewuste en onbewuste samen?

Je bewustzijn creëert een overtuiging waarvan het denkt dat het goed is, bijvoorbeeld: 'ik moet alles perfect doen om kritiek of afwijzing te voorkomen'.

Je onderbewustzijn heeft de taak te bewijzen dat je overtuigingen kloppen. Hij doet dit door je te vertellen waar je op moet focussen. Het filtert alles en zorgt ervoor dat het enige wat je opvalt hetgeen is waar je zo van overtuigd bent, zoals bijvoorbeeld 'zie je wel, ik heb het niet goed genoeg gedaan, ik moet nog beter mijn best doen'. Het laat je steeds weer bewijs zien van hetgeen je gelooft en het houdt elk bewijs van iets anders achter.

En het houdt dus ook bepaald gedrag in stand, zoals bijvoorbeeld perfectionisme. Overtuigingen zijn eigenlijk een soort filters of brillen die je de hele dag op hebt. Ons brein filtert alles in onze omgeving, alle situaties, alles wat om ons heen gebeurt op jouw eigen unieke manier. En als je deep down gelooft dat je niet goed genoeg bent of geen fouten mag maken, dan zul je daar keer op keer ook het bewijs van zien.

Je overtuigingen veranderen is de 1^e stap om een echte verandering te kunnen realiseren. Een andere volgorde werkt niet, want het onbewuste zal bewijs blijven zoeken voor de overtuigingen die je hebt.

Veel mensen geloven dat ze iets of iemand van buiten nodig hebben om gelukkig te zijn. Het krijgen van een goede baan, geluk hebben en de loterij winnen of het ontmoeten van hun ware liefde. Het is eigenlijk net andersom. Wanneer je jouw overtuigingen verandert, verandert ook jouw werkelijkheid.

Echte verandering komt namelijk van binnenin. En als je je van binnenuit goed, tevreden en vol zelfvertrouwen voelt, dan maakt het niet uit wat een ander vindt en komt afwijzing niet meer zo hard binnen. De veilige basis zit dan in jou, waardoor je geen bevestiging van buitenaf meer nodig hebt en je je gewoon kunt ontspannen en doen waar je je goed bij voelt.

Belemmerend gedrag structureel veranderen

Waarom leg ik dit aan je uit? Omdat onze overtuigingen (het kritische stemmetje in je hoofd) heel veel impact hebben op hoe we ons voelen en gedragen. En als je die overtuigingen opruimt, voel je je structureel minder negatief en overprikkeld, omdat het kritische stemmetje afneemt en je structureel minder piekert en minder in je hoofd zit. Als dat stemmetje stil wordt, kun je eindelijk rust in je hoofd ervaren en komt er ruimte voor de dingen die je leuk vindt in plaats van de dingen die 'moeten'.

Wil jij ook je belemmeringen en niet-helpende patronen structureel aanpakken en meer rust in je hoofd ervaren? Wil je meer energie en weer vertrouwen in jezelf ervaren? Neem dan gerust contact met mij op of plan een gratis en vrijblijvende kennismaking in via mijn online agenda.

Want dit is voor jou ook mogelijk als je met een effectieve oplossing aan de slag gaan!

Problemen oplossen met het onbewuste brein

Het onbewuste is zeer geschikt om problemen het hoofd te bieden. Heb je een probleem waar je over piekert en waar je geen passende oplossing voor ziet? Probeer het probleem dan los te laten en je te ontspannen. Er eventueel een nachtje over te slapen zonder aan het probleem te denken en er de volgende dag pas weer naar te kijken. Wanneer je daarna opnieuw nadenkt over het probleem, is je oordeel beter, want continu nadenken over een probleem tast de kracht van je oordeel aan. Vaak ziet iets er de volgende dag ook weer heel anders en misschien wel minder problematisch uit. Nadat je afstand hebt genomen van het probleem, is de kans groot dat je als ‘vanzelf’ een oplossing ziet. Dat komt doordat het onbewuste zonder dat je het merkt aan de slag gaat met het probleem en een oplossing zoekt. Eureka-ervaringen komen vanuit het onbewuste. Slapen kan ook inzicht verschaffen, omdat tijdens de slaap sommige onbewuste processen gewoon doorwerken. Afleiding zorgt voor een frisse kijk op problemen.

Beslissingen nemen met het onbewuste brein

Uit onderzoek blijkt dat beslissingen die ‘op gevoel’ (dus onbewust) zijn genomen, beter zijn en voor meer tevredenheid zorgen dan beslissingen die snel en/of bewust zijn genomen. Ook op de lange termijn. Hoe hebben ze dat onderzocht? Door mensen te vragen een keuze te maken in bijvoorbeeld een aantal schilderijen. Er zijn drie groepen gemaakt. Eén groep moest snel beslissen, één groep moest bewust beslissen en één groep moest onbewust beslissen. Bij alle drie de groepen werd dezelfde vraag voorgelegd en moesten ze binnen een vastgestelde periode beslissen. De groep met snelle beslissers en bewuste beslissers konden de tijd gebruiken om de informatie te analyseren en eventueel voor- en nadelen tegen elkaar af te wegen. De groep met onbewuste beslissers kreeg dezelfde informatie, moest binnen dezelfde periode een beslissing nemen, maar werd gevraagd om eerst iets anders te doen wat hen afleidde. Zij kregen dus geen tijd om er bewust over na te denken. Ondanks dat bleek dat de laatste groep, die uiteindelijk de beslissing onbewust moest nemen, na afloop het meest tevreden te zijn met de keuze. Ook als ze na lange tijd gevraagd werd of ze nog steeds blij waren met het schilderij waar ze voor gekozen hadden. De andere twee groepen hadden vaker achteraf liever toch voor een ander schilderij gekozen. Hoe komt het dat men zo tevreden is als men beslissingen onbewust neemt? Het onbewuste heeft een aantal voordelen:

• We hebben veel onbewuste kennis, meer dan we ons bewust van zijn, die we mee kunnen nemen in onze beslissingen
• Het onbewuste heeft een veel grotere verwerkingscapaciteit
• Het onbewuste reikt vaak oplossingen voor problemen aan, omdat het op zoek gaat naar een oplossing, terwijl het bewuste brein met iets anders bezig is

Hoe kun je het beste grote beslissingen nemen?

1. Je verzamelt alle benodigde informatie en sluit opties uit die niet aan de noodzakelijke criteria voldoen (zoals bijvoorbeeld het budget waar je rekening mee moet houden). Dit doe je uiteraard met je bewustzijn.
2. Je maakt een keuze uit de overgebleven opties. Dit doe je onbewust, bijvoorbeeld door er een nachtje over te slapen en je gevoel te volgen. Welke keuze geeft het beste gevoel?
3. Check of er geen addertjes onder het gras zitten door met je bewustzijn de feiten en details na te gaan. Denk aan het kritisch bekijken van contracten en dergelijke.

Hoe neem je kleine, ‘onbelangrijke’ beslissingen, zoals het kopen van kleding? Dit kun je prima met je bewustzijn doen, met name omdat de beperkte capaciteit van je bewuste brein hier geen beperkingen oplevert. Je hoeft geen grote hoeveelheden informatie te verwerken, om toch een goed besluit te kunnen nemen.